Postojnska Jama ถ้ำโพสทอยน่า – ใต้ความมืดแห่งโลกล้านปี [บอลข่าน 1.2 – Slovenia]

มาเที่ยวถ้ำ ฟังเผินๆ ก็คงเป็นเรื่องธรรมดา บ้านเราก็มีถ้ำเยอะแยะ อย่างถ้ำเชียงดาวงี้ ก็น่าตื่นเต้นแล้วนะ เพลินเคยไปเมื่อหลายปีก่อน แค่นั้นก็ทึ่งธรรมชาติมากมายแล้ว แต่พอได้รู้จักถ้ำโพสทอยน่า (บางที่ก็อ่านโพสตอนญ่า) นี่พลิกโลกถ้ำที่รู้จักเลยทีเดียว

ถ้ำโพสทอยน่าเป็นถ้ำที่ใหญ่ที่สุดในยุโรป (ที่สำหรับให้คนเข้าชมได้) บางตำรา บางแหล่งข้อมูลก็ว่าใหญ่ที่สุดของโลก (ไม่แน่ใจว่าของโลกนี้น่าจะอยู่ที่เวียดนามหรือเปล่า)

บางแหล่งบอกว่าสวยที่สุดในยุโรป

บางแหล่งบอกว่าเก่าแก่ที่สุดในยุโรป

บางแหล่งบอกเก่าแก่ที่สุดในโลก

เอาเป็นว่าถ้ำนี้ทั้งใหญ่อลังการ เก่าแก่ และสวยอย่างน่าอัศจรรย์ติดอันดับทอปของโลกเลยค่ะ อากาศในถ้ำค่อนข้างเย็นและชื้น เฉลี่ยอยู่ที่ 6-12 องศาเซลเซียสตลอดทั้งปี เตรียมเสื้อกันหนาวที่กันลมไปได้สักหน่อยก็ดีค่ะ เพลินใช้เสื้อกันหนาวของ  Superdry ข้างนอกกันลม กันน้ำ ข้างในบุขนอุ่นเลย เป็นรุ่นของผู้หญิงค่ะ ก็ไม่เทอะทะมาก (แต่ก็ถือว่าหนาพองหน่อยๆ)

เราคงเคยเรียนเรื่องหินงอกหินย้อยกันตอนเด็กๆ ใช่ไหมคะ เกิดจากน้ำที่มีหินปูนไหลหยดลงทุกวันๆ จนเกิดเป็นหินงอก หินย้อย ใช้เวลานานกว่าจะงอกออกมาเป็นรูปทรงวิจิตรสวยงามต่างๆ หลักการของถ้ำโพสทอยน่าก็เช่นกัน เกิดจากการกัดเซาะของแม่น้ำจนเป็นถ้ำ และจนเกิดหินงอกหินย้อย

อายุอานามของถ้ำ บางแหล่งบอกครึ่งล้านปี บางแหล่งบอกนับล้านปี บางแหล่งบอกหลายล้านปี แต่เท่าที่เพลินฟังไกด์บรรยายในถ้ำนี่หลักล้านปีอัปค่ะ อยู่ประมาณ 2-4 ล้านปี

เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ชัดเจน ตรงไปตรงมา เพลินจะอ้างอิงข้อมูลจากเว็บไซต์และแผ่นพับของถ้ำโดยตรง ดังนี้ค่ะ

–  เป็นถ้ำที่ใหญ่ที่สุดในแคว้น Karst
–  เป็นถ้ำแบบ Show Cave คือให้คนเดินที่ใหญ่ที่สุดและมีชื่อเสียงที่สุดในยุโรป
– ความกว้างใหญ่มากกว่า 24 กิโลเมตร (ที่ค้นพบในตอนนี้)​ และเปิดให้คนเข้าชม 5 กิโลเมตร
– ต้องใช้เวลาตลอดทั้งเช้า หรือ ตลอดช่วงบ่ายในการชมถ้ำ เพราะมีอะไรน่าตื่นตาตื่นใจเต็มไปหมด

ต้อง follow route ที่ทางถ้ำเค้าจัดไว้ค่ะ จะมาทำแยกตัวเดินเองไม่ได้นะคะ

เมื่อคืนเพลินพักที่ลุบลิยาน่า โรงแรม Nox hotel จากลุบลิยาน่านั่งมาถ้ำโพสทอยน่าต้องนั่งรถไปทางใต้ ใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมงนิดๆ ค่ะ

ถ้าใครนั่งรถไฟจากลุบลิยานามาลงโพสทอยน่า ใช้เวลาประมาณชั่วโมงค่ะ

หรือถ้านั่งรถบัส รถโค้ชมาจะมีรถออกทุกครึ่งชั่วโมงจากท่ารถลุบลิยานา เริ่มตั้งแต่ 5.30-23.00 น. แต่จะประมาณเวลาเดินทางลำบากหน่อยเพราะมีเรื่องรถติดนะคะ

ตัวถ้ำความยาวมากกว่า 24 กิโลเมตร  แต่ส่วนที่เปิดให้เราๆ ชมอยู่ที่ราวๆ 5 กิโลเมตร แบ่งเป็นส่วนที่ให้เราเดินนี่ประมาณ 2-3 กิโลเมตร นอกนั้นต้องใช้รถรางไฟฟ้า

เริ่มจากนั่งรถรางก่อน 10-20 นาที   โดยแบ่งนั่งรถรางสองช่วง แล้วก็เดินชมต่อ จากนั้นก็ขึ้นรถรางอีกครั้งไปสุดที่ปลายทาง

หลังจากรถรางรอบแรกก็จะมีช่วงที่เดินชม ฟังคุณไกด์บรรยาย น่าเสียดายยังไม่มีไกด์ภาษาไทยนะคะ มีไกด์เกาหลี ญี่ปุ่นแล้วน้า สงสัยไทยเรายังไม่เยอะมากพอค่ะ (ดีที่จีนยังไม่บุกนะคะ) ดูจากธงนี่ได้เลย

เพลินจองมารอบ 10.00 น. สามารถจองในเว็บไซต์ล่วงหน้าได้ค่ะ

ถ้ำโพสทอยน่าเป็นถ้ำแรกและถ้ำเดียวของโลก (ในตอนนี้) ที่มีรถรางไฟฟ้าใช้ให้เข้าชมถ้ำ มีนักท่องเที่ยวมาเยี่ยมชมมากกว่า 10 ล้านคนต่อปี นับว่าได้รับความนิยมสูงมากๆ

หน้าตารถรางนะคะ นั่งที่ละ 2 คนค่ะ

ขอเล่านิดนึงก่อนว่าถ้ำโพสทอยน่าถูกค้นพบในศตวรรษที่ 13 แต่มีการบันทึกค้นพบจริง และเริ่มสำรวจอย่างเป็นจริงเป็นจรังในต้นศตวรรษที่ 18 ค่ะ เปิดให้นักท่องเที่ยวเข้าชมในปีค.ศ. 1819
และรู้ไหมคะว่าถ้ำโพสทอยน่ามีไฟฟ้าใช้ก่อนเมืองลุบลิยานาเสียอีก! เริ่มมีการติดตั้งไฟไฟ้าในถ้ำปี  1884 ค่ะ

เรานั่งรถรางผ่านลำธาร เขื่อนเก็บน้ำใต้ดินในถ้ำ และเดินชมหินงอกหินย้อยรูปแบบต่างๆ ภายในถ้ำเองก็แบ่งเป็นโซนห้องๆ ไว้อัตโนมัติ (เป็นไปเองด้วยลักษณะของถ้ำ) ลดหลั่น เหลื่อมซ้อนกันบ้าง เห็นแล้วรู้สึกเลยว่าธรรมชาตินี่ยิ่งใหญ่น่าอัศจรรย์ เราเป็นเพียงมนุษย์ตัวเล็กจ้อยเท่านั้นเทียบอะไรกับธรรมชาติไม่ได้เลย

 

เพลินดูหินงอกหินย้อยรูปทรงต่างๆ ในถ้ำแล้วได้แต่ตาโต อัศจรรย์ใจ ก็พอลองคิดว่ามันเกิดเองตามธรรมชาติ งอกเอง กว่าจะได้ขนาดนี้ในถ้ำที่ความยาวกว่า 24 กิโลเมตร (นี่ขนาดชมส่วนที่เค้าเปิดให้ชมยังอลังการงานสร้างขนาดนี้ ไม่ต้องพูดถึงส่วนที่เค้าปิดไม่ให้คนเข้าชมเลย ) มันต้องใช้เวลา ใช้ความพยายามใช้เวลาขนาดไหน

กว่าจะงอกได้ 1มิลลิเมตร ต้องใช้เวลาถึง 40 ปี (อันนี้เพลินฟังจากไกด์ในถ้ำบรรยาย – ซึ่งต่างจากในหนังสือนำเที่ยวที่บอกว่า 140 ปี งอก 1มิลลิเมตร )

ดูความน่าทึ่งของหินพวกนี้สิคะ

ระหว่างอยู่ในถ้ำเค้าถึงห้ามถ่ายรูปโดยใช้แฟลช เพราะจะทำให้หินในถ้ำดำ

และห้ามสัมผัสแตะต้องหินงอกหินย้อยเหล่านั้นเด็ดขาด! เพราะนอกจากจะทำให้มันดำแล้ว จะทำให้มันหยุดการเจริญเติบโตทันที เรียกได้ว่าไม่งอกอีกต่อไป! ดังนั้น อย่ามือบอนเด็ดขาดนะคะ

ในโถงห้องต่างๆ ในถ้ำมีชื่อเรียกต่างๆ กันไปเช่น Spaghetti Hall (มองไปเหมือนเส้นสปาเกตตี้), White Hall, Red Hall, Russian Bridge เป็นต้น

ก่อนที่รถรางรอบสองจะแล่นจบ ไกด์เค้าย้ำนักย้ำหนาให้สังเกตอุโมงค์ก่อนออก จะมีคราบดำๆ ที่อุโมงค์ เกิดจากคลังน้ำมันระเบิดไฟไหม้ถ้ำส่วนนั้น 7 วัน ก็เลยดำเป็นปื้นขนาดนั้น เพลินถ่ายมาไม่ค่อยชัด ไม่ค่อยทันนะคะ มีเวลาสังเกตแป๊บเดียวเอง

ไฮไลท์สำคัญคือ Human Fish หรือเจ้าปลามนุษย์ที่อาศัยในถ้ำนี้ และเค้าอนุรักษ์มันไว้อย่างดีเลยค่ะ กินเศษตะไคร่ แพลงตอน พืชน้ำเป็นอาหาร หรือสามารถไม่กินอะไรได้เป็นปี

หน้าตาเหมือนจิ้งจกเผือกตัวยาวๆ มากกว่าค่ะ ทั้งที่เค้าบรรยายไว้ว่าหัวเป็นมังกรนะคะ สีมันขาวเผือก เจ้าตัวนี้ทางการเค้าเลี้ยงไว้ในตู้ปลาที่จำลองสภาพเหมือนธรรมชาติเหมือนจริง เราจะเห็นตู้นี้ตอนลงจากรถรางปลายทางค่ะ

เจ้าปลามนุษย์นี่ซุกอยู่ตามซอกหินในตู้ ไกด์บอกว่ามากี่ครั้งๆ ก็ไม่เคยเห็นเลย อีกอย่าง เจ้าตัวนี้เค้าห้ามโดนแสง เค้าเลยห้ามเปิดแฟลชเวลาถ่ายรูป

แต่ไปดูในเอกสารข้อมูลเพิ่มเติม ของถ้ำ เค้าบอกว่าเจ้าตัวนี้มันตาบอดอยู่แล้ว! แต่ถึงมันจะตาบอด มันก็ไวต่อแสงมาก ดังนั้นก็ห้ามถ่ายรูปอยู่ดี!

เพลินโชคดีบังเอิญเห็นค่ะ เห็นหลายตัวด้วย ถึงกล้าพูดว่าเหมือนจิ้งจกเผือก จิ้งเหลนเผือกไงคะ!

เนื่องจากห้ามถ่ายรูป เพลินเลยขออนุญาตใช้รูปจากหนังสือคู่มือให้ดูหน้าตาเจ้าตัวนี้กันนะคะ

อ่านเรื่องของเจ้าตัว  human-fish และสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ในถ้ำโพสทอยน่าเพิ่มเติมได้ที่ >>
Biodiversity at Postojna ความหลากหลายทางชีวภาพในถ้ำโพสทอยน่า

เสร็จแล้วออกมาทานอาหารเที่ยงที่ภัตตาคารของถ้ำค่ะ อยู่ข้างๆ ปากถ้ำเอง อาคารสีเหลืองครีมอย่างนี้แหละ หิวแล้วด้วยค่ะ ทานที่นี่สะดวกดีเพราะเดี๋ยวจะต้องเดินทางไกลต่อ ข้ามไปโครเอเชียแล้ว

อาหารเที่ยงวันนี้ มาเมืองฝรั่งก็จะได้กินแต่สเต๊กและมันฝรั่ง เนื่องจากสโลวิเนียอยู่ทางเหนือๆ หน่อยจะมีความยุโรปที่บริโภคเนื้อสัตว์ใหญ่ (หมู ไก่ วัว) และทานมันฝรั่งกันเยอะ เดี๋ยวพอเราข้ามไปโครเอเชียแล้วลงใต้สู่อาเดรียติก เมดิเตอเรเนียนมากขึ้นจะพบแต่ซีฟู้ดนะคะ

ทานมื้อเที่ยงเสร็จไวหน่อยก็แอบไปเดินดูของที่ระลึกที่เล็งไว้ตอนก่อนเข้าถ้ำ ก็จะมีพวกน้ำมันมะกอก น้ำมันทรัฟเฟิล ทั้ง Black Truffle Oil และ White Truffle Oil มีทั้งที่เป็น paste แบบทาขนมปัง และมีพวกน้ำผึ้งจากดอกต่างๆ  รวมไปถึงตุ๊กตาเจ้า Human Fish นั่นด้วยค่ะ
โดยรวมเท่าที่เพลินสังเกต ของที่ระลึกจะมีทั้งของขึ้นชื่อของสโลวิเนียคือน้ำผึ้ง และของโครเอเชียอย่างพวกทรัฟเฟิลค่ะ เพลินซื้อมาหลายอย่างเหมือนกัน แต่ไม่ได้ซื้อร้านในอาคารนะคะ ซื้อตรงแผงขาย ตรงข้ามกับภัตตาคารค่ะ คืออกจากภัตตาคาร เลี้ยวซ้าย เดินลงบันไดมานิดนึง คุณป้าเจ้าของเค้าใจดี แนะนำดี ให้ชิมเยอะแยะ เลยได้ติดมือมามากมาย ทั้งน้ำผึ้งบลูเบอรี่ น้ำผึ้งมะนาว น้ำผึ้งส้ม น้ำมันทรัฟเฟิลขาวผสมเนื้อมะกอก บลา บลา บลา

ตัวเด็ดคือ ทรัฟเฟิลขาวผสมเนื้อมะกอกและชีส! แต่เจ้าตัวนี้เป็นโพรดักต์โครเอเชียนะคะ เพิ่งมาดูฉลากทีหลังค่ะ ฮ่าๆ

ของขึ้นชื่อของสโลวิเนียจะเป็นน้ำผึ้งค่ะ

ในรูปด้านล่างนี้คือทรัฟเฟิลขาว ผสมเนื้อมะกอกและชีส

 

SUMMARY
ถ้ำ  Postojnska (โพสทอยน่า หรือ โพสตอนญ่า) ถ้ำเก่าแก่อายุ 2-4 ล้านปี เกิดจากแม่น้ำกัดเซาะจนเกิดเป็นหินงอกหินย้อย มีความยาวกว่า 24กิโลเมตร มีส่วนที่เปิดให้เข้าชมราว 5 กิโลเมตร (ทั้งนั่งรถรางและเดิน) ที่ปลายทางรถรางมีตู้ปลาเลี้ยง Human Fish หรือปลามนุษย์ที่หายากมากๆ และห้ามโดนแสง

อากาศในถ้ำหนาวเย็นและชื้น อุณหภูมิคงที่ 6-12 องศาตลอดปี ควรเตรียมเสื้อหนาวที่กันลมได้ เพลินแนะนำ Superdry ค่ะ

ข้อควรระวัง: ห้ามใช้แฟลชขณะถ่ายรูป และห้ามสัมผัสโดนหินงอกหินย้อยเด็ดขาด

ห้ามถ่ายปลามนุษย์ด้วยนะคะ